انکوباتور ،آنگونه که در فرهنگ لغت آمده به معنای ماشین جوجه کشی ، گرم خانه ، یا دستگاه نگهداری نوزادان نارس است .
در ادبیات کارآفرینی تکنولوژیک ، انکوباتورها در زمره زیر ساخت های فنی قرار می گیرند ونهادها یا چارچوب هایی هستندکه برای پرورش یا ایجاد کسب وکارهای کوچک از دستاوردهای تحقیقاتی ایجاد می شوند .
انکوباتورهای تجاری تکنولوژی طرح هایی مبتنی بر نوآوری هستند که از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل شده ودارای مکان فیزیکی وتسهیلات مشترک هستند .
انکوباتورها معمولا ً در کنار یک مرکز تحقیقاتی یا دانشگاهی که خدمات پشتیبانی را برای تبدیل یا پرورش یک نوآوری یا یکاختراع به یک شرکت صنعتی ارائه می کند تأسیس می شوند . در سرتاسر جهان ، این نکته پذیرفته شده است که انکوباتورهاابزارهای مطمئنی برای تبدیل نوآورها ودستاوردهای تحقیقاتی به محصولات ونیز ترغیب کارآفرینی وتوسعه تکنولوژیک هستند.
عوامل مؤثر در موفقیت انکوباتورهای تکنولوژیکی
مهمترین عوامل تأثیر گذار بر موفقیت انکوباتورهای تکنولوژی های سطح بالا عبارتند از :
سیاست های ملی
نمادهای تحقیقاتی
پرورش کارآفرینان تکنولوژیک
سیستم های پشتیبانی مالی نوآوری
وجود پارک های علم وتکنولوژی
ترویج وتوسعه همکاری های استراتژیک وشبکه سازی
استاندارد سازی
کنترل قیمت
بازار یابی
برخی روش هایی که می توانند به تأثیر مثبت عوامل فوق کمک کنند.
ایجاد یک چارچوب در اقتصاد خرد وتهیه یک طرح جامع که با مشاور ، مجامع محلی ، کارآفرینان وسهام داران تدوین شده باشد، این چارچوب وطرح های نوآوری را ترغیب کند وبازار را برای کالاها وخدمات جدید آماده سازند . سرمایه گذاری متناسب در تحقیقات علمی وتوسعه تکنولوژی ، مهندسی ومشاوره مدیریتی ، آموزش های مهندسی ویادگیری مستمر ، توسعه کارآفرینی ، تضمین کیفیت وحفظ محیط زیست ، زیر ساخت های ارتباطی وحمل ونقل پدید آوردن یک رهبری تکنو کراتیک، اعلام عمومی یک استراتژی مالی در مورد خلق شرکت های مبتنی بر دانش ، فراهم آوردن انگیزه برای نوآوری وپذیرش مخاطرات تدوین برنامه های بلند مدت برای توسعه سیستم های همگرای پشتیبانی از شرکت ها که انواع خدمات لازم برای
توسعه کسب وکارهای کوچک را در بر می گیرد و ترجیحا در یک انکوباتور کسب وکار ویک پارک تکنولوژی پیاده شود.
تشکیل یک هیأت نظارت وانتخاب محتاطانه یک تیم مدیریتی آموزش دیده . این افراد باید تلاش کنند جامعه را در سطح گسترده برای پشتیبانی بسیج نموده وشبکه های خدمات تخصصی خارجی را نیز به خدمت گیرند .
استقرار انکوباتورها در مناطقی که از نظر محیطی جذاب بوده وبه دانشگاههای فنی ومراکز تحقیقاتی وهمچنین مراکز فرهنگی وتفریحی نزدیک باشند ، هرچند تشکیل انکوباتورها در محیط های توسعه یافته شهری آسانتر است ولیممکن است اراد سیاسی حکم می کند انکوباتورها در مناطق پراکنده باشند .
توجه به این نکته که اداره درست این مراکز با انتخاب حامیان مناسب وایجاد ساختارهای سازمانی صحیح آغاز می شود ومسئولیت بایستی به صورت روز افزونی به سمت مؤسسات آموزشی ، بخش خصوصی ، آژانس های غیر دولتی وجامعه ملی هدایت شود .استفاده دولت ها از خدمات فنی وبه دقت طراحی شده سازمانهای چند جانبه وچند منظوره همچون سیستمتوسعه سازمان ملل وبانک ملی توسعه برای به کار بستن تدابیر نوآورانه ای آنان وپشتیبانی از ابتکار عمل های محلی درچارچوب اولویت های ملی وفرهنگ بومی می باشد
.تدوین واجرای برنامه هایی برای انگیزش کارآفرینی در سطح مدارس وبالاتر وانجام تلاشهای نظام یافته برای پیداکردن طرحهای جدید وطراحی یک فرایند مناسب برای انتخاب آنان وایجاد سازوکارهایی برای جدایی موفقیت آمیز آنان از انکوباتورها، ضروری می باشد . اینکه به بازار های سرمایه ، ساختار جدیدی ارائه نماییم به نحوی که دسترسی به سرمایه اولیه وسرمایه در گردش برای انکوباتورها میسر باشد ومنابع اعتباری وسرمایه مخاطره آمیز را در اختیار قرار دهند .
ایجاد یک سیستم اطلاعات مدیریت که داده ها را تغییر ، تحلیل ومنتشر نماید برای نظارت مستمر بر عملکرد انکوباتورها وانجام اطلاعات اصلاحی در صورت لزوم وارزیابی بیطرفانه ای اثر بخشی انکوباتورها ضروری می باشد.
تجارب کشور آلمان در ارتباط با انکوباتورهای تکنولوژی
آلمان فعالیت در زمینه انکوباتورها را با افتتاح مرکز پرورش نوآوری وکسب وکار برلین آغاز کرد، آلمان دارای بیش از ۵۵۰ مرکز وپارک است که به منزله انکوباتور عمل می کنند . آلمانها سیاست دولت خود را بر اساس توسعه شرکت های تکنولوژیک وبه ویژه شرکت های جوان ومبتنی بر نوآوری را تسهیل کرده است ، برخی جنبه های این سیاست عبارتند از
اجرای برنامه های مشترک توسط شرکت های دولتی
کمک های دولتی به ویژه برای ایجاد اشتغال وانجام تحقیقات
ضمانت دولتی برای پذیرش بخشی از ریسک موسسات اعتباری در واگذاری اعتبار به شرکت ها
ارائه خدمات مشاوره ای
سایر فعالیتهایی که در آلمان با مشارکت بخش های خصوصی وعمومی برای پشتیبانی از شرکت های نوپا صورت می گیرند را می توان در خدمات مشاوره ای در زمینه کسب وکار ، خدمات مشاوره ای فنی ، تأمین منابع مالی برای فعالیت های پشتیبانی ، کمک در زمینه مالکیت فکری وکمک هایی بین المللی مطرح نمود.
در تمامی این موارد به این نکته توجه می شود که خود اتکایی شرکت ها افزایش یابد وبتوانند پس از خروج از انکوباتوربه حیات خود ادامه دهند
منابع:
تجارب کارآفرینی در کشورهای منتخب ،دکتر محمود احمدپور داریانی ، مهندس حجت اله رضازاده ، مهندس ناهید شیخان
- بررسی سیاستها واستراتژیهای توسعه کارآفرینی، دکتر محمود احمدپور داریانی